02.11.2015 / komentarz: Józef Banach/ Gazeta Prawna

Od sprzętu wynajmowanego przez polskie firmy od przedsiębiorców z zagranicy trzeba zapłacić podatek dochodowy z tytułu należności licencyjnych – twierdzi fiskus. Część podatników spełniających wymogi określone w ustawie o CIT może jednak skorzystać ze zwolnienia.

Opodatkowanie urządzeń i maszyn nastręcza podatnikom wielu kłopotów w zależności od sytuacji, w jakiej się znaleźli, i od rodzaju podatku (podatek dochodowy od osób prawnych, podatek od nieruchomości). Najczęściej problemy dotyczą opodatkowania podatkiem dochodowym w Polsce urządzeń i maszyn wynajmowanych od firm z innych krajów Unii Europejskiej, uwzględnienia w kosztach uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od urządzeń i maszyn, a także określenia, czy podlegają one opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości jako budowle.

Amortyzacja środków trwałych

Firmy, które nabywają lub wytwarzają urządzenia i maszyny w Polsce, powinny zwrócić uwagę na przepisy dotyczące amortyzacji środków trwałych. Odpisy od urządzeń i maszyn mogą bowiem zaliczać do kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 16a ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT amortyzacji podlegają stanowiące własność lub współwłasność podatnika nabyte lub wytworzone we własnym zakresie kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania maszyny, urządzenia i środki transportu o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1.

Są to ogólne zasady dotyczące amortyzacji.

W przypadku gdy środki trwałe nie spełniają powyższych warunków, a więc np. ich okres używania będzie krótszy niż rok, można je zaliczać do kosztów podatkowych jednorazowo na zasadach ogólnych określonych w art. 15 i 16 ustawy o CIT. Zgodnie z tymi przepisami kosztem mogą być wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów oraz zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów z wyjątkiem wskazanych w art. 16. Z kolei środki trwałe spełniające powyższe warunki należy co do zasady wprowadzić do ewidencji nie później niż w miesiącu oddania ich do używania i amortyzować.

Odpisy będą powiększały koszty przedsiębiorstwa aż do miesiąca, w którym nastąpi zrównanie ich sumy z wartością początkową środka (nastąpi wtedy całkowita amortyzacja) lub w którym urządzenie zostanie postawione w stan likwidacji, zbyte lub zostanie stwierdzony jego niedobór.

Jakie problemy sprawiają zasady amortyzacji środków trwałych i jak rozwiązują je sądy administracyjne, wyjaśniliśmy w tygodniku Podatki i Księgowość z 22 grudnia 2014 r. (DGP nr 247/2014).

Obecnie skupimy się na problemach dotyczących rozliczeń podatku od urządzeń przemysłowych, które polskie spółki wynajmują np. od podmiotów zagranicznych i wypłacają im w związku z tym wynagrodzenie – czynsz za najem. Przedsiębiorcy często nie wiedzą, czy od urządzeń należy płacić podatek u źródła (w Polsce) i czy polska spółka występuje w takiej sytuacji jako płatnik (czy w związku z tym ma obowiązek pobrać i wpłacić daninę do urzędu skarbowego).

[…]

Problemy z rozliczeniami dotyczą więc podmiotów zagranicznych, które podlegają w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu (w związku z najmem urządzeń dla polskich przedsiębiorców). Spory dotyczą tego, czy od najmu urządzeń przemysłowych trzeba zapłacić w Polsce (u źródła) podatek za należności licencyjne oraz co należy rozumieć pod pojęciem „urządzenia przemysłowe”. Niestety nie ma w tym zakresie jednoznacznej odpowiedzi.

WAŻNE

Organy podatkowe uznają za urządzenia przemysłowe np. samochody, komputery, maszyny produkcyjne i budowlane, różnego rodzaju sprzęt, a nawet kontenery biurowe lub rusztowania

W ustawie o CIT na konieczność opodatkowania urządzeń przemysłowych wskazuje art. 21 ust. 1 pkt 1. Zgodnie z nim podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Polski przez podatników (podlegających ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu) przychodów z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how) ustala się w wysokości 20 proc. przychodów.

Pojęcie „urządzenia przemysłowe” znajdujemy również w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania (najczęściej jest to art. 12 ust. 3 umów) w kontekście opodatkowania należności licencyjnych. Przez takie należności rozumie się wszelkiego rodzaju należności płacone za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego i handlowego. Problem polega na tym, że organy podatkowe uznają za urządzenia przemysłowe wszelkie urządzenia, takie jak np. samochody, komputery, maszyny produkcyjne i budowlane, różnego rodzaju sprzęt, a nawet kontenery biurowe czy rusztowania. Potwierdzają to liczne interpretacje indywidualne.